استاد حفظ قرآنمون میگفتن مکر فقط و فقط برای خداست. میگفتن خدا مکر رو حتی به پیامبر هم اعطا نکرد و مختص خودش نگه داشت. میگفتن هر کی سمت مکر بره با خدا طرفه. و مکروا و مکرالله...
امروز داشتم روی مکر آمریکاییها فکر میکردم و بین جملات رهبری میگشتم که به جمله حضرت امیرالمومنین (ع) رسیدم: لو لا التّقی لکنت ادهی العرب. اگر بنا بر مکر و سیاست باشه ، من سیّاس ترین شما هستم (رهبری این روایت از جد بزرگوارشون رو در سال ۸۸ فرمودن).
و حالا در کنارش فرمایش پیامبر (ص) هم در ذهنم تداعی میشه: المومن کیّس.
گرچه قلب همه مون درگیر شهدا و اوضاع منطقه ست. اما نمیخوام درباره ش بیش از این بنویسم و بگم. اگه اجازه بدین برمیگردم به حرفای از جنس خودم و مکر و سیاست و کیاست رو ربط بدم به مسائل مربوط به همسرداری.
چیزی که فی البداهه بنظرم میرسه اینه که توی مدیریت آدمای اطرافمون ، یه تفاوت بزرگی بین سیاست (از نوع بدش) و کیاست وجود داره. سیاست نحوه مدیریت خبیثانه آدماست. کیاست نحوه خیرخواهانه مدیریتشون. مثلا منِ رزیدنت قطعا اینترنمو مدیریت میکنم. اگه به فکر این باشم که کارامو بهش محول کنم و خودم برم سر استراحت و درس خوندن ، بهش خیانت کردم. از نظر من این سیاسته. ولی اگه کارامو بهش محول کنم و نظارتش کنم و از ته دلم دوستش داشته باشم و بخوام با انجام وظایفش قوی بشه ، این میشه کیاست.
شاید در ظاهر هم خیلی اختلافی بین قالب دو تا عمل وجود نداشته باشه. ولی در قلب و نیتمون از زمین تا آسمون تفاوت میبینیم. تفاوتش در اینه که کیاست از صفات مؤمنه و سیاست از نشانه های منافق...
با این توضیح میخوام بگم که زن و شوهر هم همدیگه رو مدیریت میکنن. ولی مدیریت خیرخواهانه. مدیریت محبت آمیز. مدیریتی که انگار دارم پاره تنمو مدیریت میکنم. من خیلی میبینم که خانوما توصیه های مختلف میکنن که باید در مقابل شوهر و قوم شوهر سیاست داشت. یا مثلا جلوی مادرشوهر سیاست داشت. یا فلان و بهمان...
نمیخوام اینا رو نقض کنم. ولی میخوام بگم با حفظ قالب اعمال ، بیاین یه نگاه به درون قلبمون بندازیم. ما کلی انرژی صرف میکنیم که مثلا جلوی مادرشوهر از تک و تا نیفتیم و بهش بفهمونیم که پسرت کنار من خوشبخته. ولی حواسمون نیست که تو اون لحظه خودمون نیستیم. حواسمون نیست که با یه کینه دیرینه توی دلمون داریم به مادرشوهرمون سلام میکنیم. یا بقصد سیاست داریم باهاش تعامل میکنیم. این چیزایی که مراقبش نیستیم و ریشه توی نیتمون داره ، اثر خودشو توی نتیجه عملمون میذاره.
من فقط میخوام بگم خودمون باشیم. حتی زمانیکه داریم همسر یا مادرهمسرمونو مدیریت میکنیم هم خودمون باشیم. خودمون با یه دنیا نیت خوب و یه عالم خیرخواهی. بار کج هیچوقت به منزل نمیرسه.
نکته بعدی اینکه منم گاهی از رفتارای مامان منیژه ناراحت میشم. هزار بار تا حالا ناراحت شدم. ولی یه بار اوایل زندگی مشترکمون که بشدت ازشون ناراحت شده بودم ، همسر یه جمله ای بهم گفت که آب بود روی آتیش. گفت خانوم! مامان من اشتباه کرد. ولی یه سوالی ازت دارم. اگه مامان خودت عینا همین کارو میکرد چکار میکردی؟ همین... همین یه جمله باعث شده من هر هزار باری که از مامان منیژه حرصم میگیره ، تو ناخودآگاهم بگم اگه همین کارو مامان آذرم کرده بود چکار میکردم؟ میدونین چی میخوام بگم؟ یه نظریه روانشناسی هست که میگه خودِ عمل برای ما منفور یا محبوب نیست. بلکه پیشفرضهای ما از فعل یا فاعل اون عمله که باعث میشه اون عمل برای ما محبوب یا منفور بشه.
مثلا اگه مامان من بهم بگه چقدر موهات سفید شده ، من جواب میدم وااا... راست میگی مامان؟ و بدون ناراحت شدن میرم جلوی آینه و نگاه میکنم. ولی اگه مادرشوهر بگه چقدر موهات سفید شده ، من بلافاصله ناراحت میشم و موضع میگیرم که از بس بهم خوش میگذره تو قوم ظالمین شما! و ته دلمم میگم دیدی بهم متلک انداخت؟ میگم این حتما یه منظوری داشته که اینو گفته و ...
ما فقط کافیه حواسمون باشه که اکثر مواقع از خودِ فعل ناراحت نمیشیم ، بلکه بواسطه پیشفرضایی که از فاعلش داریم ، ناراحت میشیم. من بشخصه توصیه میکنم موقع ناراحتیامون ، گاهی وقتا همین مقایسه کوچولو رو انجام بدیم و ببینیم ناراحتیمون واقعیه یا موهومی: اگه مامان خودم همین کارو میکرد من چکار میکردم؟
پس بعنوان جمعبندی:
بیاین تناظر یک به یک برقرار کنیم بین فامیل همسر و فامیل خودمون. این خیلی وقتا راهگشاست. یعنی از دست مادرشوهر که ناراحت شدیم ، بلافاصله بگیم اگه مامان خودم بود هم ناراحت میشدم؟
اگه دخترعموی همسر خرابکاری کرد ، بلافاصله پیش خودمون بگیم اگه دخترعموی خودم بود تو دلم چه حسی بهش پیدا میکردم؟
اگه خواهر شوهر یا جاری یه حرفی زد ، از خودمون بلافاصله بپرسیم اگه خواهرکوچیکه یا خواهر بزرگه عین همین عبارتو گفته بود چطور برداشت میکردم؟
و...
این تکنیک خیلی وقتا ما رو میبره تو موضع انصاف و عدالت و بهمون میگه پیشفرضاتو کنار بزن و با شرایط بدون پیشفرض ، اصل فعل رو قضاوت کن.
- ۹۸/۱۲/۱۵